Oilsjtersen Diksjoneir

Woordenboek

11 gevonden.

Gevonden woorden.

APOSTEL -nen traugen apostel -nen viezen apostel: rare, slechte. 1882,Van Der Gucht, Jan Clercker: «Dien vent zal niet moeten gewiegd worden, zegde Vien Roebels en te dezer gelegenheid vertelde hij aan den bakker en aan den baas welken viezen apostel hij ontmoet had in 't zwart gekleed. Het Recht 3/10/1909: En het zou onze eenige betrachting zijn dien zoogezegden eenigen verdediger der werkende klasse, dien viezen Apostel (=Hector Plancquaert) buiten de kamer (vanvolksvertegenwoordigers) te zetten. Denderb.28/10/1900: En die vieze Apostel (Daens) is demokraat!
Ook: nen oordigen apostel. De Stad Ninove 30/9/1894: Al de katholieke schrijvers die zich het welzijn van den Godsdienst en van het vader land ter herte trekken, stelden ten dienste van Graaf de Mun hunne pen en hun woord, om den aardigen apostel (=Daens) te ontmaskeren. Volksst.6/11/1897: Verscheidene getuigen zijn inderdaad komen verklaren dat die aardige apostel der matigheid bijna alle avonden dronken thuis kwam en dan zijne vrouw op wrede wijze mishandelde. Denderb. 3/6/1904: Minister Combes vervolgt de catholieken in Frank rijk ... en toch, zonder dat hij het wil, is hij voor andere landen een apostel Een aardige apostel, zoo ge wilt, maar toch een apostel want honderden en honderen kloosterlingen heeft hij door zijne uitdrijvingen verplicht elders, bij protestanten en heidenen, hunnen iever voor de zaligheid der zielen aan te wenden. Volksst.30/3/1901: De groote Turk de Sultan moet een rare vieze apostel zijn. De Sultan heeft aan de schouwburgbesturen streng verboden treurspelen op te voeren omdat deze de stemming van het volk (…) veel te treurig en somber maakt. Volksst.11/11/1924: En men verkondigt dat de vieze apostel (oplichtster ‘Mieke Manneke, de wonderdoenster van Vorst’) het slachtoffer van een duister komplot geworden is!

DEVOEIREN (Z.N.) in: -zijn devoren doen: zijn best doen, doen wat men kan. C. Everaert, Leiden 1898-1920: Inder tyt der victorien jc myn devoor ghedaen hebbe, …

DEVOIR: huiswerk: annen devoir mauken: zijn huiswerk maken. Vroeger ook: verlichtingen Costumen vande twee steden ende lande van Aelst, 1816, Art. XIV: ’t Leen zal bij wijsdom van mannen geappliquiert worden ter tafel vanden Leen-Here zonder rekeninghe te doen, totter tijdt toe dat alle behoorliche devoiren gedaen zijn …

GEBLESTERD licht gebrand: menne vinger was geblesterd deir die hiete penne. (Boom: ook voor schaafwonde) A.N. bles: kale plek voornamelijk op voorhoofd.

KOMPLIESJE 1 samenspraak, gesprek, samenkomst in besloten kring van gelijkgezinden; cameraderie 2 bende, complot; GvA8/I/1966, Ph. De Paepe: Dat (de bende speelkameraden van deMolenstraat/Werf) was de “compliesje” die meer dan 50 spelen had om de zomeravonden en de vakantietijd te vullen. Voorp. 1/10/1976: Ge moetj ni direkt goon peizen dat dat allemool leiden zén van d' ien of d' ander kompliesje van de Zwérte Hand of nen anderen Koekoeksklan of hoe hoeidj da dingen allemool? 13/1/ 1978: 'k Was nog ni gielegans wakker van de ieste vergérink van de kompliesje woor da 'k in zit en die ge ghielzeikes oeik zetj kennen, de die meh heer lange kapmantels en heren bolhoed op (=De Draeckenieren). Fr. complice: trawant, medeplichtige, medestander.

KRIKKELEN krokant bakken, bv. van spekreepjes. Van Zn. krikkel: licht breekbaar, zo droog dat het kraakt en breekt (vandaar krikkel: lichtgeraakt?): Voorp. 1/8/1924, Broeder de Saedeleer (Lede): een kale vlakte, waarop de verzengende tropenzon het zand krikkeldroog had gestookt (1924).

LICHT in: -’t was dor nog volle licht: het (café) was daar bijlange na nog niet gesloten. Vb. Es dè vernissage dor veir gedoon? Niet jong, ’t es der nog volle licht! De Volksst. 28/5/1926: Maar een beetje verder was er nog volle licht in een café, en buiten kon men ze hooren zingen en lachen. (alg. in de betekenis van daglicht, volle zon) -in de licht stoon: iemand het licht benemen. Costumen vande twee steden ende lande van Aelst, 1816, Art. XIX: Niemant en vermach buyten zijn ghevel ter straten steigers, oversprongen, … , of andere, belettend de licht ende ’t gezicht van de ghebueren …

MET'NIENEN (Z.N.) meteenen, AN meteen. 1 tegelijkertijd, op de koop toe. Dirk. R. Camphuyzen, Stichtende Rymen II, Amsterd. 1624: Dat het (boek) u, Christelyke ... Lezer, stichte, en met eenen vermake, … Werkm. 13/3/1874: de olie schoot in brand en meteenen de omringende voorwerpen. De lokomotief kreeg plotselings 'ne geweldige schok en al de waggons meteenen. t Was 'nen os die op de rails lag en doodgereden was. 2 zo goed als tegelijkertijd maar toch als gevolg ervan: Metnienen doei a zjier! Denderb. 2/3/1924: Verleden week stemden zij (de leiders van ’t socialism) in den senaat als een man tegen de heele begrooting des lands én meteenen tegen alle jaarwedden van het Staatspersoneel en tegen de dertiende maand vergoeding. Voorp. 17/12/1976: En meh da fritkot peis ek metnienen al ne kier op de doagen van karnaval die stillekes oon dichterboy kommen. Id. 19/6/1981: ikke 'n vroag ni beiter as ne Jaan de Licht in brons te lote gieten. En door op te zetten da ze (de mensjen) domei met'nienen ne kier zolle peizen op da Boentjen dad op ’t leste van zenne kleinen oerlog geschreiven heit, schipt de mensjen e geweiten …

ONZJIER Dat es oeik ienen van onzjier zèn zeiven slimste: een dommerik, geen groot licht.

OPBREEN vlees lichtjes braden om het langer te kunnen bewaren (vroeger had men immers geen koelkast): Ik zal dè kiek rezzekes opbreen, anders es ze meiren missching bedorven. L.W. Schuermans, Bijvoegsel aan het Algemeen Vlaamsch Idioticon. Leuven, 1883: Braad het vleesch op of 't zal seffens van de warmte weten. Volksst. 12/4/1928: Indrukken van een Aalstenaar in Congo - Daar zijn boy het versch vleesch den dag te voren ontvangen had, had deze laatste het opgebraden en in den garde-manger gezet.2 aanbraden alvorens te stoven. GvA 16/8/1948:De haas in stukken snijden; deze met kokend water overgieten, dan zouten en peperen en ever met boter opbraden. Daarna het vlees een paar uur laten stoven in de jus (het vleesnat).

SADOTENGOREN sterk kakikleurig (vlas)garen, veelal op stervormig kartonnetje gewonden. Werd gebruikt voor de uniformen van het Belgisch leger. 2004, Karen Wuytens, ‘Medailles’, Scriptie Universiteit Antwerpen www.scriptiebank.be/scriptie/2004/medailles: De dansbewegingen der bijen deden me ook denken aan ‘soldatengaren’ dat op een zeer eigen manier op een kartonnetje met een centraal gaatje gedraaid wordt. 11/9/2007 Lisa, ‘Alai Losa’, Seniorennet: In Indië géén "Lesley De Troch" maar (kapster) "Raj Grover"... Waar de Indische dames ook best hun gading vonden … krulspelden in het gitzwarte haar... hun weelderig groeiende moustachkes lieten wegwerken met een bobijntje "soldatengaren"... Jazeker de Indische dames wisten van Wanten!!! 1/6/2011 Stien, gedicht ‘Handen’, Antwerpen www.bloggen.be/stien: bedden waarin mijn vingers slapen - tussen lakens van licht en lucht - en zongebleekt soldatengaren. (ook: Antwerpen)

ZJAUK in: -mokt da Zjauk wois: mak dat de ganzen wijs. -A on de wet van Zjauk haaven: zwijgplicht hebben, het taboe eerbiedigen.